Cuma, Ocak 18, 2013

Çocuklarda Korku


Korku ile ilgili burada bahsettiğimde, ilk defa korku kelimesini Alya'nın ağzından duymuştum;  gerçek anlamda korkup korkmadığını, bu kelimenin anlamını bile tam olarak kavrayıp kavramadığını bilmiyordum. Ama özellikle bu hafta çookça kendi kendine şunu tekrarlarken buldum Alya'yı:

 "korkma, korkacak bi şey yok"

Bazen 10-15 kez tekrarladı bu cümleyi. Sonra bu sabah rüzgarın kuvvetli uğultusuna çığlık atıp yerinden kımıldayamayacak kadar ürkünce ben yanına gidip sarıldım hemen, ama ben ondan daha çok korktum verdiği tepki yüzünden. Bütün gün de aklımdan çıkmadı. Akşam eve geldiğimde biraz daha anlayabilmek istedim, "neden korktun" diye sordum "korkma" diyince yine kendine

"ambulans duydum, korktum" dedi.

Biraz daha araştırdım konuyu, tekrar hatırlamak iyi oldu korkunun normal olduğunu. Siz de konu ile ilgileniyorsanız benim kısaca aklımdan çıkarmayacaklarım:

- Korku çocuğun duygusal gelişiminin son derece normal bir parçasıdır

- Çocuğun korkmamasını sağlamak, aşırı koruyucu davranmak kadar zararlıdır

- Korku genelde bilişsel dönemin başladığı 2-3 yaşlarında ortaya çıkar, her yaşın o yaşa özel korku unsurları vardır

- Çocukların neyin gerçek neyin hayal ürünü olduğunu henüz tam kavrayamadıkları bu döneme ait korkuları genelde zaman içinde ortadan kaybolur, ama tamamen geçmesi zaman alır

- Ebeveynlerin amacı çocuğun korkudan tamamen kurtulmasını sağlamak değil, sadece korku ile nasıl baş edileceğini öğretmek olmalı, en azından günlük hayatına normal bir şekilde devam edebilmesi sağlanmalıdır; yanlız uyumaktan/geceden/karanlıktan korkan bir çocuğun uykuya rahatça geçişi için uyku öncesi rahatlatıcı rutin oluşturmak gibi

- 2-3 yaşlarda en sık rastlanan korkular kulağa yakın mesafedeki yüksek sesler, ve dengelerini kaybederek düşmektir

- "Korkacak bir şey yok, sen büyüdün, bebek gibi davranıyorsun" gibi sözler çocuğun korkusunu gidermediği gibi anne-babaya duyduğu güveni yitirmesine sebep olabilir

- 2-3 yaşında korkan çocuğa durumu açıklamaya çalışmak yerine sarılmak ve onu teselli etmek daha etkili bir yöntemdir, çocukla empati kurmak önemlidir

- Daha büyük çocuklarda öncelikle korkunun gerçek olduğunu kabullenmek ve saygı duymak gerekir, konuşarak, çocuğu konuşturarak onun da korkunun farkına varması sağlanır, bebekle ya da kukla ile oyun oynatarak çocuğun oyunda kendi duygularını ifade etmesi teşfik edilir

- Bir çocuğu korkutarak disiplin sağlanmaya çalışılıyor ise o çocuk daha fazla şeyden korkar hale gelir, üstelik korku çocuğun düşünmeyi öğrenmesini engeller



Yaşlarına uygun olarak Çocuklar nelerden korkar?
2 yaş :
En çok seslerle ilgili korkular söz konusu: Özellikle tren, kamyon, gök gürültüsü, sifonun çekilmesi, elektrik süpürgesinin çıkardığı sesler. Karanlık, ebeveynlerden ayrılma, büyük eşyalar, koyu renk eşyalar ve şapkalar(!) da korku unsuru

2.5 yaş : Oyuncağın veya yatağın yer değiştirmesi, annenin uykuya geçişte yanından ayrılması, birinin yan kapıdan girmesi gibi alışagelmişin dışında yapılan hareketler çocuğu korkutabilir.


3 yaş : En çok görsel korkular; karanlık, hayvan, polis, anne babanın gece sokağa çıkması.

4 yaş : Gene seslerle ilgili korkular, özellikle motor gürültüsü. Ayrıca karanlık, yabani hayvanlar, annenin evden ayrılışı.

5 yaş :  Fazla korkulu bir yaş değil. Daha çok görsel korkular var. Ayrıca daha somut korkular, düşme, bir yerini incitme gibi.


6 yaş : Hayalet, cadı korkusu, yatak altında birinin saklanabileceği korkusu. Su, ateş, fırtına, anneyi eve gelince bulamama korkusu.


7 yaş : Karanlık, bodrum, tavan arası korkusu. Gölgeleri hayalet, cadı gibi algılama. Okuduklarından, televizyondan, sinemada gördüklerinden fazlasıyla etkilenme, endişelenme.

8-9 yaş : Endişe ve korkular daha az. Sudan ve karanlıktan daha az korku. Daha gerçekçi korkular var. Örneğin; bir şeyi yapamamak, okulda başarısızlık vb. gibi kişisel endişeler.



Kaynaklar :
 Purdue Universitesi yayını
 Psikolog Ayşen Evliçoğlu
 Baby Center

8 yorum:

  1. tam bizim gündemimizdeki konu. günde belki defalarca 'koğtuu' diyor :( bunu daha önce bende duymuştum çocuğun korkularını önemsemiyormuş gibi davranmamak seninde yazdığın gibi bebek gibi davranma falan dememek gerekiyormuş. ama bu konuda bazen öyle çaresiz kalıyorum ki.umarım zamanla üstesinden gelebiliriz.yanan mumlardam feci korkuyoruz misal

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. aynen, ben bu yukardakileri okuyunca rahatladım biraz, durumun en azından normal oldugunu ogrenince, sakince yaklasmak lazım sanırım duruma :) kolay gelsin hepimize :)

      Sil
  2. rahmetli bir tanıdığımız " akıl korkar " derdi,akıllandıkça korkular başlıyor.
    Hiç bir konuda,hiçbir zaman "sen bebeksin" gibi laflar edeceğimi sanmam Özgün'e,umarım yapmam,böyle hafife alan,ezen yaklaşımlarda bulunmam inşallah
    çok emek vermişsin,çok güzel bilgiler vermişsin,teşekkür ederim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eskiler ne güzel özetliyor di mi. Umarım işine yarar senin de, ben ne yapacagimiz bilemeyince arastirdim epey evet :)

      Sil
  3. bizim de gündemimiz şu sıra, sık sık yanıma gelip gözlerini kocaman açıyor ve hiiii köpek, ördek vs. hayvan geliyor diyor :) bende kucağıma alıp sarılıyorum ve köpek gitmiş , annesi çağırmış falan diyorum ve dikkatini başka yöne çekiyorum.Bazende birlikte kovalıyoruz köpeği ama hiç yakalayamıyoruz bu çok hoşuna gidiyor, kıkır kıkır gülüyor, sanırım annem delirdi diyordur :) daha dur canımcım yakında birde hayali arkadaş meselesi başlayacak :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :)) evet işte bence de bu korku durumunu oyuna dönüştürebilmek en güzeli, siz harika yapmışsınız. Alya da rüzgar sesinden çok korkuyordu, o çığlığı onaydı, şimdi rüzgarın konuştuğuna ikna ettim onu, rüzgar uğuldayınca "merhaba rüzgar" diyor :)

      Hayali arkadaş ve niceleri :)

      Sil
  4. oyy kıyamam yaaa..öyle uğultu yada ses duyduğunda bi ses duydum ne oluyo boolee diye gözlerini kocaman açarak yanıma geliyor Duru'da..ve ben senin yanındayım korkucak bişey yok diyor bana :) yavrum yaa :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. insan hiiç kıyamıyor değil mi, çok naifler ..

      Sil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...